OPOWIEŚCI O PRZESTRZENI
2024-02-19Podsumowanie przedwakacyjnych spotkań z cyklu Opowieści o Przestrzeni
2024-07-01- Dlaczego potrzebujemy pionierskiego podejścia do projektowania przestrzeni zewnętrznych?
- Jakie czynniki stanowią przesłanki do zmiany kierunku w kwestii projektowania krajobrazu?
- Jak wygląda obecnie dominujący nurt w projektowaniu terenów zielonych?
- Czym jest KRAJOBRAZ 2.0.?
- OPOWIEŚCI O PRZESTRZENI
Dlaczego potrzebujemy pionierskiego podejścia do projektowania przestrzeni zewnętrznych?
Stopień przekształceń środowiska przez człowieka jest obecnie dostrzegalny właściwie w każdym obszarze jego działań. Gdziekolwiek się pojawiamy tam podejmujemy próby podporządkowania sobie otoczeniea do własnej woli. O ile zapewnianie sobie przestrzeni do życia oraz zaspokajanie podstawowych potrzeb jest naturalną cechą wszystkich żywych organizmów, to jednak dewastacja i nadmierna ekspoatacja wspólnego zasobu jakim jest nasz planeta poważnie zaburza równowagę całego ekosystemu prowadząc do wielu negatywnych skutków. Zmiana utartego wzorca myślenia zazwyczaj nie jest łatwa, jednak w obliczu działania nowych czynników okazuje się konieczna. Dotyczy to również kwestii związanych z projektowaniem otaczającej nas przestrzeni. Zapominamy o tym, że sam proces projektowy jest etapem wtórnym i zawsze powinien poprzedzać go proces myślowy. Ten z kolei wynika z konkretnego podejścia czy też sposobu rozumienia danego zagadnienia.
Jakie czynniki stanowią przesłanki do zmiany kierunku w kwestii projektowania krajobrazu?
Niektóre czynniki o których mowa występowały już od czasów starożytnych, jednak obecnie są one znacznie lepiej widoczne z uwagi na tempo wzrostu oraz skale ich oddziaływania, niż kiedykolwiek wcześniej. Miasta nigdy nie były tak ludne, a Ziemi nigdy w przeszłości nie zamieszkiwało w jednym czasie więcej przedstawicieli naszej rasy niż w chwili obecnej. Sytuacja ta generuje szereg następstw, lawinowo wpływających na jakość i kształt środowiska w jakim żyjemy. Stopień zabudowy litosfery, mnogość pojazdów, zużycie energii oraz zasobów planety. Masowa produkcja odpadów, sztuczna regulacja środowiska, zanieczyszczenie – to tylko niektóre efekty globalnego wzrostu populacji ludzi na naszym globie. Nas przybywa, natomiast przestrzeni w pewnym sensie ubywa. Jest to naturalna konsekwencja tego procesu, choć wykształcona częściowo poprzez nienaturalne działania. Model życia jaki realizujemy obecnie jako społeczeństwo zmieniał się na przestrzeni dziejów, choć podstawa nigdy nie uległa zmianie. Ewoluowały tak naprawdę sposoby – metody jakimi próbowaliśmy i próbujemy nadal zaspokajać nasze potrzeby, czyli tak zwany kierunek rozwoju. Podstawowych potrzeb nie zmienimy, jednak możemy zmienić kierunek tak, aby lepiej odpowiadał aktualnym oraz przyszłym warunkom społeczno-gospodarczym. Jedną z takich metod prowadzących do korzystnej dla ogółu zmiany w kwestii projektowania środwiska jest KRAJOBRAZ 2.0.
Jak wygląda obecnie dominujący nurt w projektowaniu terenów zielonych?
Gusta własne oraz moda. Dominacja i grabieżczy sposób podejscia do otoczenia zamiast współpracy i szacunku. Krajobraz jest traktowany jako prywatna własność, środek do osiągnięcia indywidualnych celów lub jako zupełnie niemający znaczenia element towarzyszący życiu. Niewygodny, jednakże dość precyzyjny opis stanu faktycznego. Stan ów wynika z kilku złożonych przyczyn. Brak wyksztłconej kultury w stosunku do przestrzeni w której żyjemy. Brak dostatecznej wiedzy, czy też chęci jej poszerzania zarówno wśród inwestorów jak i projektantów. Traktowanie architektury krajobrazu jako dziedziny ukształtowanej oraz płytki poziom zrozumienia jej celowości. To tylko kilka powodów przez które obecnie dominujący nurt w projektowaniu terenów zielonych nie do końca sprawnie funkcjonuje mówiąc w sposób oględny. To w jaki sposób działamy, jakie pobódki nami kierują i jaki poziom rozumienia danej dziedziny reprezentujemy mają kluczowy wpływ na efekty naszej pracy.
Czym jest KRAJOBRAZ 2.0.?
Aby wykształcić nowy sposób patrzenia na otaczającą nas przestrzeń potrzebne jest zrozumienie, a do tego konieczna jest edukacja. Dlatego właśnie KRAJOBRAZ 2.0. to nie tylko metoda projektowania środowiska, ale także sposób myślenia o przestrzeni w której żyjemy. U jego podstaw leży założenie, że człowiek zależy od natury i musi trwać z nią w równowadze. Opiera się w takim razie na konkretnych zasadach, jest więc racjonalną i uniwersalną metodą podejścia do projektowania krajobrazu. Jest to odwrotność względem obecnie dominującego nurtu opisanego w akapicie powyżej. Współpraca, podporządkowanie się do natury, postrzeganie Ziemi jako wspólnego dobra oraz odrzucenie gustów na rzecz akceptacji rzeczywistości leżą u podstaw tego podejścia. Jako główne założenia tego sposobu myślenia można wskazać:
-Ziemia stanowi całość. Jest ekosystemem, w którym poszczególne elementy są ze sobą połączone i wzajemnie oddziałują na siebie.
-Człowiek posiada określoną ilość potrzeb niezbędnych do prawidłowego rozwoju oraz życia. Natura jest w stanie dostarczyć nam wszystkiego co niezbędne aby zaspokoić te potrzeby.
-Ilość pewnych zasobów oraz powierzchni zdatnych do życia jest ograniczona. Istnieją zasoby odnawialne. Należy dążyć do tworzenia ekosystemów wymagających minimalnego zużycia zasobów w fazie początkowej i zerowego w fazie dojrzałej.
-Zaburzenie równowagi naturalnej w środowisku skutkuje negatywnymi konsekwencjami, często trudnymi do przewidzenia.
-Każde środowisko cechuje się inną specyfiką i układem elementów. Należy dążyć do dopasowania się do danej specyfiki środowiska.
-Gusta nie powinny stanowić głównego kryterium w komponowaniu krajobrazu, ponieważ nie są czynnikiem warunkującym prawidłowe jego funkcjonowanie.
OPOWIEŚCI O PRZESTRZENI
KRAJOBRAZ 2.0. to pionierskie podejście do kwestii związanych z projektowaniem oraz budowaniem otoczenia w którym żyjemy – lokalnie. Składa się z wielu aspektów, jednak podstawą jest sposob myślenia. Aby osiągnąć odpowiedni poziom rozumienia tego podejścia konieczne jest połączenie praktyki z nabywaniem wiedzy. Cykl OPOWIEŚCI O PRZESTRZENI jest jedną z prób przekazania podstawowej wiedzy na temat architektury krajobrazu szerszemu gronu odbiorców. Zachęcam do zapoznania się z treściami zamieszczonymi na kanale YouTube. Można tam znaleźć nagrania z dotychczasowych spotkań.